Bu yazımızda elektrik dünyasının bir numaralı gereci olan ve oldukça basit bir yapıya sahip olan kontrol kalemi ürünü hakkında konuşacağız.
Kontrol Kalemi Nedir?
Kontrol kalemi, elektrikli sistemlerde mevcut alçak gerilimin sigorta panosundan başlayarak tüm elektrik hattı, prizler, duylar ve yükler üzerinde elektriğin var olması ya da kaçak akım durumlarının tespiti için kullanılmaktadır. Özetle, kontrol kalemleri temaslı ve ya temassız bir şekilde gerilim algılayan temel bir elektriksel test ekipmanıdır, diyebiliriz.
Kontrol Kalemi Çeşitleri Nelerdir?
Kontrol kalemlerinin iki çeşidi bulunmaktadır. Bunlar;
- Temaslı Kontrol Kalemleri
- Temassız Kontrol Kalemleri
Temaslı kontrol kalemleri, elektrik ile temas eden iletken bir uç, direnç, neon bir lamba ve canlı uç ile arasında gerilim farkı oluşturabilmek amacıyla lambanın diğer ucuna bağlı olan metale temas eden RC yani direnç kapasitör yapısına sahiptir. Temaslı kontrol kalemi standart olarak şöyle bir görüntüye sahiptir:
Temassız kontrol kalemleri ise herhangi bir iletkene temas etmeden yalıtkan üzerinden AC (Alternatif Akım) ile oluşan elektrostatik alan ile algılamaktadır. Yapısında bataryası ve lambayı aktif edecek devresi bulunur. Temassız kontrol kalemi standart olarak şöyle bir görüntüye sahiptir:
Kontrol kalemlerinde bulunan lamba gün ışığında bazen sönük görünebilir. Diğer yandan canlı olan uca yakında geçen başka bir iletken ile oluşan kapasitif etkilerden dolayı cansız iletkene de kontrol kalemi temas ettirildiği zaman sanki gerilim var gibi ışık yanabilir. Bu sebeple profesyonel çalışma ortamında kontrol kalemi yerine multimetre, voltmetre gibi bazı gerilim değeri okuyabileceğimiz olan daha güvenilir ekipmanların kullanılması çok daha sağlıklı olacaktır.
Kontrol Kalemi Nasıl Çalışır?
Bir elektrik hattı üzerinde, örneğin prizde veya duyda gerilimin olup olmadığını anlamak için kullanılan kontrol kaleminin her evde bulunması elzemdir. Kontrol kalemi, kullanışlı ve ucuz bir alettir. Elektrik çarpılmalarına karşı kontrol amaçlı hayati önemdedir. Kontrol kalemi kolaylıkla ve güvenle kullanılabilmektedir.
Kontrol kalemini elektriğin olup olmadığını kontrol etmek için bir yere dokundurup baş kısımdaki metal noktaya parmağımızı dokundurmalıyız. Elektrik varsa kontrol kaleminin içinde yer alan küçük lamba yanar. Aksi durumda yani küçük lamba yanmayacaktır. Bu da elektrik yok anlamına gelir. Doğru Akım, bir elektrik gerilim polaritesi zaman ile değişmeyen gerilimlerdir. Ya hep artı ya da hep eksi yüklüdür. Alternatif gerilimlerde ise polaritesi zaman ile değişen gerilimlerdir.
Direnc.net stoklarında yer alan alan kontrol kalemi ürünlerine buradan ulaşabilir.